خصوصیات تخم بلدرچین
اندازه تخم بلدرچین حدود یک پنجم تخم مرغ می باشد و نحوه توزیع رنگ در روی پوست آن منحصر به فرد است. دامنه تغییرات رنگ پوست تخم بلدرچین از قهوه ای تیره تا آبی، سفید و خال خالی بوده و رنگ آنها اکثرا سیاه یا آبی می باشد. رنگدانه های بیلی وردین و اپی فرین از عوامل تولید پوسته رنگی در تخم بلدرچین می باشند. در یک تحقیق مشخص شد که ترشح این رنگدانه ها توسط جنس ماده در حدود 3/5 ساعت قبل از تخم گذاری سبب رنگی بودن پوسته می شوند. بلدرچین ژاپنی هر 25 ساعت یک تخم می گذارد. وزن تخم ها نیز از 6 تا 16 گرم متفاوت می باشد که میانگین آن حدود 10 گرم است. این وزن حدود 5 درصد وزن بدن پرنده ماده است ولی در مرغ و بوقلمون وزن تخم به ترتیب حدود 3/5 و 1 درصد وزن جنس ماده است. هر پرنده ماده تخم های با توزیع رنگ، اندازه و شکل منحصر به فرد و به خصوص تولید می نماید.
خصوصیات فیزیکی و شیمیایی تخم بلدرچین: خصوصیات فیزیکی تخم بلدرچین و مرغ در جدول ارایه شده است. نسبت سفیده به زرده در تخم بلدرچین (65 به 35) با مرغ (64 به 36) تقریبا مشابه است ولی نسبت پوسته آن به وزن تخم مرغ بیشتر از مرغ است.
صفت | واحد اندازه گیری | بلدرچین | مرغ |
وزن | گرم | 10/05±0/07 | 54/33 – 51/97 |
ایندکس | گرم |
0/46 ± 78/46 |
75/06 – 72/64 |
سفیده | درصد | 0/24 ± 55/74 | 58/8 – 75/5 |
زرده | درصد | 0/22 ± 31/58 | 29/97 – 27/54 |
پوسته | درصد | 0/09 ± 12/66 | 10/35 – 9/47 |
ایندکس سفیده | – | 0/100 ± 0/131 | 0/095 – 0/073 |
ایندکس زرده | – | 0/002 ± 0/481 | 0/433 – 0/407 |
ضخامت پوسته | میلی متر | 0/100 ± 0/183 | 0/388 – 0/317 |
زرده تخم بلدرچین شامل حدود 67/5 درصد لیپیدهای آزاد و 32/5 درصد فسفولیپید می باشد که مشابه مقادیر گزارش شده برای مرغ، اردک و بوقلمون است. اسیدهای چرب ضروری در تخم بلدرچین مشابه تخم مرغ و در برخی موارد بیشتر است. میزان و نسبت لیپیدهای آزاد و فسفولیپیدها در تخم بلدرچین نسبت به نوع جیره و تغییرات محیطی ثابت می باشند اما مقدار اسیدهای چرب تحت تاثیر نژاد و همچنین نوع و سطح چربی جیره غذایی پرنده تغییر می کند. میزان کلسترول در تخم بلدرچین حدود 11/96 میلی گرم در هر گرم زرده می باشد که این مقدار کم تر از میزان آن در مرغ و بوقلمون است. مقدار کلسترول مرغ و بوقلمون به ترتیب 14/18 و 15/67 میلی گرم در هر گرم زرده می باشد. گزارشات مختلف نشان می دهد که تغییرات کلسترول زرده تخم مرغ تحت تاثیر نژاد و چربی جیره است.
میزان مواد معدنی، ویتامین ها و انرژی تخم بلدرچین بیشتر از تخم مرغ گزارش شده است. میزان اسید آمینه های لایزین، اسید آسپارتیک، سرین، ترئونین و گلایسین در تخم بلدرچین بیشتر از تخم مرغ و میزان آرژنین،؛ اسید گلوتامیک و ایزو لوسین کم تر است.
همچنین مزه تخم بلدرچین نسبت به تخم مرغ بهتر است و به علت کراتین خاصی که در آن ذخیره است در درمان بیماری آسم بسیار موثر است. تخم بلدرچین به علت غنی بودن از ویتامین B در درمان بیماری های عصبی موثر است و در ضمن به علت داشتن اسید آمینه های فراوان برای تغذیه کودکان و بیماران مناسب می باشد. چربی تخم بلدرچین نسبت به تخم مرغ کم تر است.