پرورش بلدرچین گوشتی و پولت تخمگذار
مقدمه
یکی از مزیت های پرورش بلدرچین نسبت به مرغ، نیاز به فضای کم پرورشی می باشد. اما به هر حال باید کلیه نکات رعایت شده در ساختمان های پرورش مرغ در بلدرچین نیز مورد توجه قرار گیرد. اولین نکته، انتخاب محل مناسب برای پرورش است. برای این کار در مرحله ی اول باید فاصله ی واحد های تولیدی دیگر اعم از صنعتی و یا خانگی، اطلاع حاصل نمود. محل مورد نظر باید به جاده نزدیک باشد. تعداد سالن های نیز به ظرفیت پرورش و روش کار بستگی دارد. اگر هدف جوجه ریزی و فروش هفتگی گوشت باشد، باید حداقل 7 سالن پرورش با ظرفیت مورد نظر احداث گردد. می توان با ساخت یک سالن بزرگ و تقسیم بندی عرضی آن به 7 قسمت به این هدف رسید. در این حالت می توان از سیستم all in – all out که رایج ترین سیستم های پرورش است بهره برد.
جوجه ها بعد از خروج از تخم و خشک شدن بدن آن ها به سالن پرورش که از قبل آماده شده انتقال داده می شوند. برای انتقال جوجه ها می توان از کارتن های مخصوص حمل جوجه ی یک روزه استفاده نمود. ظرفیت هر کدام از این کارتن ها 200 قطعه ی جوجه بلدرچین است. هم چنین ثبت رکورد و شمارش تعداد جوجه و محاسبه درصد جوجه درآوری از نکات مهم مدیریتی است که می تواند پرورش دهنده را در مدیریت تولید مثل گله یاری کند.
دمای سالن پرورش
دمای سالن پرورش جوجه یک روزه بلدرچین باید 37-36 درجه سانتی گراد باشد که این دما باید قبل از فرآیند جوجه ریزی تامین شود تا به جوجه در هنگام ورورد به سالن استرس دمایی وارد نشود.
از نشانه های عدم تناسب دما با نیاز جوجه نحوه پراکنش آن ها در قفس پرورش یا بستر می باشد. در صورت گرم بودن بیش از حد سالن جوجه ها از محل منبع گرمایشی با همان مادر مصنوعی فاصله می گیرند و در صورت گرمتر شدن محیط در اطراف آب خوری ها تجمع پیدا می کنند و اگر دما باز هم گرم شود به پهلو در کف قفس پرورش و یا بستر دراز می کشند. اما در صورت سرد بودن سالن جوجه ها در زیر مادر مصنوعی به شدت تجمع پیدا کرده که این امر سبب خفه شدن جوجه ها در زیر دست و پای یکدیگر می شود.
نکته مهم در بحث دما این است که افزایش دما به بیش از 37 درجه به مراتب خطرناک تر از کاهش آن است زیر در صورتی که دمای سالن به بالاتر از 40 درجه برسد سبب ایجاد تلفات سنگین خواهد شد. در صورتی که دما به میزان 3 درجه کاهش یابد میزان افت تولید به مراتب کمتر از افزایش آن به همین میزان است.
رطوبت
ایجاد رطوبت مناسب در سالن پرورش به خصوص در چند روز اول زندگی برای جلوگیری از دهیدراته شدن بدن جوجه ها و بروز تلفات ضروری است. رطوبت سالن پرورش در چند روز اول بین 65 تا 75 درصد بوده و بعد از آن به حدود 50 -45 درصد کاهش می یابد. می توان با نصب دستگاه رطوبت ساز در سالن، آب پاشی راهروهای فضاهای بین محوطه ی پرورش جوجه ها و قرار دادن ظروف آب در داخل سالن رطوبت مورد نیاز را تامین نمود.
نکته قابل توجه در مورد رطوبت آن است که هر چه قدر بالا بودن رطوبت در مراحل اولیه پرورش مهم است، کاهش آن نیز در ادامه روند پرورش حائز اهمیت است زیرا افزایش رطوبت در سیستم بستر باعث رشد قارچ ها و باکتری ها و ایجاد بیماری هایی قارچی و باکتریایی نظیر کوکسیدیوز خواهد شد. همچنین رطوبت بستر باعث افزایش تولید گاز آمونیک می شود که به شدت برای پرنده مضرر است و موجب کاهش تولید و افزایش تلفات خواهد شد. نکته دیگر آن که افزایش رطوبت محیط باعث جذب بیشتر آمونیاک در ریه ها شده که به نوبه خود مسومیت با گاز آمونیاک را دو چندان می کند که این عامل حتی در سیستم پرورش قفس نیز خطرناک است.
تغذیه جوجه ها
در برخی منابع گفته شده که در 24 ساعت اول پرورش و به منظور جذب بهتر کیسه زرده، باید جوجه ها را با آب و شکر 5 درصد تغذیه نمود و در منابع دیگری ذکر شده که باید تنها از ذرت آسیاب شده استفاده کرد. اما اخیرا در پرورش طیور به این نتیجه رسیده اند که از همان روز اول می توان از جیره غذایی کامل استفاده کرد تنها باید به اندازه ذرات تشکیل دهنده دان دقت شود تا کاملا ریز و یکدست آسیاب شده باشند، زیرا جوجه بلدرچین قادر به استفاده از ذرات درشت نیست و این ذرات در دان خوری ها باقی خواهد ماند که خود این امر سبب بهم ریختن بالانس جیره خواهد شد.
تهویه
تهویه مناسب سالن پرورش برای خروج هوای آلوده، آمونیاک، گرد و غبار و رطوبت و تامین هوای تازه در سالن ضروری است. هرگاه مقدار آمونیاک داخل سالن برای انسان زیاد باشد، به طور حتم مقدار آن برای پرنده فوق العاده خطرناک است. از عوارض زیاد بودن آمونیاک سالن آسیب به چشم، مشکلات تنفسی و شرایط نا مناسب برای کارکردن می باشد.
توصیه های لازم برای سنین مختلف قبل و بعد از ورود جوجه ها
یک هفته قبل از ورود جوجه:
تمام لوازم پرورش از سالن خارج شده و پس از شست و شو با مواد ضد عفونی کننده محلول پاشی شوند. فضولات از سالن پرورش خارج شده و سپس سالن با فشار آب شست و شو شود.
72 ساعت قبل از ورود جوجه:
پوشال داخل سالن پهن شود و کلیه لوازم پرورش در داخل سالن قرار گیرند. سپس با استفاده از گاز فرمالدئد سالن و تمام لوازم موجود در آن ضد عفونی شود.
24 ساعت قبل از ورود جوجه ها به سالن:
1- کلیه پنجره ها باز و تهویه ها روشن شود تا گاز باقی مانده از سالن خارج شود.
2- هیتر روشن و درجه ترموستات آن روی 36 درجه سانتی گراد تنظیم می گردد.
3- اگر سالن مجهز به مادر مصنوعی است، آن ها را روشن و درجه حرارت بر روی 90-100 درجه فارنهایت تنظیم شود.
2 ساعت قبل از ورود جوجه به سالن:
درجه حرارت سالن و مادر های مصنوعی بررسی شود. قدرت تهویه ها متناسب با نیاز جوجه تنظیم گردد.
زمان خروج جوجه ها از دستگاه جوجه کشی:
جوجه های معلول و ضعیف جدا شوند.
زمان ورود جوجه ها به سالن:
در صورتی که از رشته های لامپ در داخل محوطه ی پرورش جوجه ها استفاده می شود آن ها روشن شوند. در صورتی که رطوبت سالن کم باشد، اقدام به آب پاشی کف راهروها و سالن نمود.
7-1 روزگی:
چندین نوبت در شبانه روز درجه حرارت سالن بررسی و وضعیت گستردگی جوجه ها در داخل محوطه ی پرورش یا سالن مورد توجه قرار گیرد. این سن برای جوجه ها از لحاظ تغییرات درجه حرارت بسیار حساس بوده و کوچکترین تغییر درجه حرارت باعث خسارات جبران ناپذیری می شود. نکات دیگر در این بازه سنی عبارت اند از:
1- آب خوری ها را باید همیشه تمیز و ضد عفونی و پر از آب نگه داشت.
2- هر روز دان تازه به دان خوری ها اضافه نمود.
3- در روز سوم پرورش فضای پرورش جوجه ها را با گسترده کردن حفاظ اطراف جوجه ها افزایش داد.
4- در صورت مناسب بودن شرایط آب و هوایی، حفاظ اطراف مادرهای مصنوعی و لامپ ها را در پایان هفته اول جمه آوری و آب خوری و دان خوری ها را در کل سالن پخش نمود.
14-7 روزگی:
1- در روز هفتم، درجه حرارت سالن را به 35-34 درجه سانتیگراد کاهش داد.
2- هر روز یک یا تعدادی از آب خوری ها و دان خوری ها را با آب خوری ها و دان خوری های بزرگ تر تعویض نمود. نباید به جای خارج کردن آب خوری های کوچک از روش خالی نگه داشتن آن ها از آب استفاده کرد.
3- در طول شب چندین بار درجه حرارت سالن بررسی شود.
4- آب خوری ها هر روز تمیز شوند.
5- هر روز دو نوبت ذرات ریز غذایی و دان های باقیمانده در داخل دان خوری ها را تخلیه و دان تازه در داخل آن ها ریخته شود.
21-14 روزگی:
1- در روز چهاردهم می توان درجه حرارت را به 32 درجه سانتیگراد کاهش داد.
2- از محصور کردن پرنده ها در اطراف مادر مصنوعی و لامپ ها اجتناب شود.
21 روزگی به بعد:
در روز بیست و یکم درجه حرارت به 29 درجه سانتیگراد کاهش یافته و بعد از آن به ازای هر هفته 2/5 درجه سانتیگراد از درجه حرارت سالن کاسته شود. اگر کاهش درجه حرارت به صورت تدریجی و آهسته آهسته یعنی به مقدار کمی در هر روز باشد بهتر بوده و از شوک حرارتی به خصوص در شرایط نامناسب آب و هوایی جلوگیری می کند.
1- عملیات بهداشتی را آخر دوره حفظ کرد.
2- آب خوری و دان خوری به تعداد کافی در سرتاسر سالن پرورش قرار داد.
3- در صورت پرورش پرنده ها در قفس آن ها را به قفس های پرورش منتقل نمود.